11 نکته درباره قرق‌های اختصاصی

قرق‌های اختصاصی حیات‌وحش، یکی از انواع الگوهای مدیریتی مناطق حفاظت‌شده دنیا هستند. این مکان‌ها طبق استانداردهای اتحادیه حفظ طبیعت (IUCN) به‌عنوان بالاترین مرجع بین‌المللی برای ارتقای شاخص‌های حفظ و ماندگاری تنوع زیستی و طبیعت، تعریف نهایی خود از حفاظت را در سه اصل نگهداشت، احیاء و بهره‌برداری پایدار از منابع تنوع زیستی و طبیعی اعلام کرده است.

به گزارش هفت‌گرد، قرق‌های اختصاصی امروزه از نظر بسیاری از دولت‌ها و سازمان‌های بین‌المللی مرتبط با محیط زیست از مهم‌ترین مدل‌های حفاظت از تنوع زیستی و روشی غیر قابل انکار برای توسعه شبکه‌های ملی حفاظت محسوب می‌شوند. این حفاظت‌گاه‌های خصوصی در برخی از مناطق جهان سابقه‌ای دیرینه ای دارد؛ به جهت اهمیت این موضوع به ۱۱ نکته درباره وضعیت حفاظت از محیط زیست و قرق‌های اختصاصی بر اساس گفته‌های حسن اکبری – معاون محیط‌ زیست طبیعی سازمان حفاظت محیط زیست- اشاره می کنیم:

*حفاظت به روش فعلی درست نیست و به‌طور قطع بخش قابل توجهی از تنوع ژنتیکی کشور را در این حالت از دست خواهیم‌ داد. در بهترین حالت می‌توانیم در حد توان تعداد زیستگاه‌ها برای گونه‌های متفاوت را افزایش دهیم.

* نیروی کافی برای افزایش تعداد مناطق حفاظت شده در کشور نداریم و به این دلیل باید به سراغ روش‌های مشارکتی یا روش‌های بخش خصوصی برویم. یکی از این روش‌ها که بستر تحقق آن در کشور فراهم است، موضوع قرق‌های اختصاصی است.

* لازمه برخورداری از جمعیت سالم‌تری از گونه‌ها در زیستگاه‌ها، بهره‌گیری از روش‌های تکمیلی برای حفاظت است.

*قرق‌های اختصاصی مصداق مناسبی از مشارکت مردم در حفاظت است.

*افزایش تعداد قرق‌های اختصاصی در کشور ضروری است. امکان افزایش قرق‌های اختصاصی کاملا در کشور وجود دارد و اهمیت افزایش آن‌ها بسیار بالا است.

*پیشنهاداتی از استان‌های مختلفی از جمله خراسان شمالی، خراسان جنوبی، کرمان، اصفهان، هرمزگان برای قرق‌های اختصاصی مطرح شده‌است و تقریبا از ۱۳ استان مختلف درخواست‌های متعددی را داریم اما بنابر رایزنی‌های انجام شده با سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور، بخش‌هایی که مورد تایید این سازمان باشند، در اولویت هستند.

*سازمان حفاظت محیط‌ زیست هماهنگی‌هایی با سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری انجام داده و بحث‌هایی درباره موضوع قرق‌ها در جریان است. اگر براساس تلاش‌های سازمان محیط زیست امسال تعدادی قرق مصوب نشود، از برنامه‌های حفاظتی پیش بینی شده عقب می‌افتیم.

*سازمان محیط زیست برای انجام افزایش تعداد قرق‌های اختصاصی جدی و مصمم است اما وقتی صدور مجوز این طرح وابسته به بخشی از سیستم‌های تصمیم گیری مانند شورای عالی محیط زیست باشد، احتمال محقق نشدن پیش‌بینی‌های سازمان وجود دارد.

*سازمان حفاظت محیط‌ زیست به کنوانسیون تنوع‌ زیستی ملحق شده‌است و بنابر تعهد این سازمان به کنوانسیون تنوع زیستی باید قرق اختصاصی را به ۱۷ درصد و تا سال ۲۰۳۰ به ۳۰ درصد افزایش دهیم.

* پنج منطقه در شورای عالی محیط زیست برای قرق اختصاصی کشور به تصویب رسیده است. سه منطقه در یزد، یک منطقه در کرمان و یک منطقه در سمنان قرار دارد.

* فرهنگ‌سازی صحیح با همراهی دستگاه‌های مسئول و ایجاد یک بینش محیط زیستی عمیق‌تر میان مسئولان و مردم ضرورت دارد که بتوانیم سرمایه‌های زیستی کشور را حفظ کنیم.