کاهش غیرقابل بازگشت ذخایر آب شیرین تا سال ۲۰۶۰

کارشناسان در بررسی‌های خود کاهش غیرقابل برگشت ذخیره آب در بخش‌هایی از آسیا را تا سال ۲۰۶۰ پیش بینی کرده‌اند.

به گزارش هفت‌گرد،‌ نتایج یک مطالعه جامع در مورد ذخیره‌سازی آب در فلات تبت پیش‌بینی می‌کند که میزان ذخایر آب شیرین در بخش‌هایی از آسیا تا اواسط قرن کاهش قابل توجهی خواهد داشت.

فلات تبت که به‌عنوان “برج آب” آسیا شناخته می‌شود، آب شیرین مورد نیاز نزدیک به دو میلیارد نفر را که در بخش‌های پایین دست زندگی می‌کنند، تامین می‌کند. بررسی جدید متخصصان آمریکایی نشان می‌دهد که تغییرات اقلیمی تحت سیاست‌های ضعیف اقلیمی باعث کاهش برگشت‌ناپذیر ذخیره‌‌سازی آب شیرین در این منطقه می‌شود که منبع آب برای مناطق مرکزی آسیا و افغانستان را تشکیل می‌دهد.

مایکل مان، استاد برجسته علوم جوی از دانشگاه ایالتی پنسیلوانیا گفت: این پیش‌آگهی و پیش‌بینی به‌دست آمده از وضعیت آینده خوب نیست. در سناریوی “تجارت به‌‌طور معمول” (BAU) که بر اساس آن نمی‌توانیم سوخت فسیلی را در دهه‌های آینده به‌طور معناداری کاهش دهیم، می‌توان انتظار داشت دسترسی به آب در مناطق پایین ‌دست فلات تبت کاهش قابل ‌توجهی داشته باشد.

به گفته محققان، علی‌رغم اهمیت تاثیرات تغییرات آب و هوایی بر مقادیر موجودیت ‌آب زمین (TWS) در گذشته و آینده، این موضوع در فلات تبت تا حد زیادی مورد بررسی قرار نگرفته است.

دی لانگ، دانشیار مهندسی هیدرولوژی دانشگاه چینهوا در چین گفت: فلات تبت بخش قابل توجهی از نیاز آب تقریبا دو میلیارد نفر را تأمین می‌کند. مقادیر موجودیت ‌آب زمین در سراسر این منطقه در تعیین میزان دسترسی به آب بسیار مهم است و به تغییرات آب و هوایی بسیار حساس است.

همچنین «مان» اظهار کرد: معیار محکمی برای تغییرات مقادیر موجودیت ‌آب زمین که پیش از این در فلات تبت رخ داده است، وجود ندارد. علاوه بر این، نبود پیش‌بینی‌های قابل اعتماد در مورد مقادیر موجودیت ‌آب زمین هرگونه راهنمایی در مورد سیاست‌گذاری را محدود می‌کند؛ این درحالیست که فلات تبت برای مدت طولانی به‌عنوان کانون تغییرات آب و هوایی در نظر گرفته شده است.

برای برطرف کردن این شکاف اطلاعاتی، این تیم از محققان سنجش‌های ماهواره‌ای و زمینی توده آب در یخچال‌ها، دریاچه‌ها و منابع زیرزمینی را در کنار تکنیک‌های یادگیری ماشین مورد استفاده قرار دادند تا معیاری از تغییرات مقادیر موجودیت ‌آب زمین مشاهده ‌شده طی دو دهه گذشته، ارائه شود؛ همچنین پیش‌بینی‌هایی را برای چهاردهه آینده انجام دادند.

«مان» توضیح داد که پیشرفت‌های بدست آمده در ماموریت‌های ماهواره‌ای بازیابی جاذبه و آزمایش اقلیم (GRACE) فرصت‌ بی‌سابقه‌ای را برای تعیین کمیت تغییرات مقادیر موجودیت ‌آب زمین در مقیاس‌های بزرگ فراهم کرده است. در مقایسه با مطالعات قبلی، ایجاد سازگاری بین رویکردهای بالا به پایین و پایین به بالا آن چیزی است که به ما در این مطالعه اطمینان می‌دهد که می‌توانیم کاهش مقادیر موجودیت ‌آب زمین را که پیش از این در این منطقه بحرانی رخ داده، به دقت اندازه‌گیری کنیم.

در مرحله بعد، محققان از یک تکنیک جدید یادگیری ماشین مبتنی بر شبکه استفاده کردند تا تغییرات مشاهده شده در ذخیره کل آب را با متغیرهای کلیدی آب و هوا از جمله دمای هوا، بارش، رطوبت، پوشش ابر و نور خورشید مرتبط کنند. در این شرایط آنان توانستند ببینند چگونه تغییرات پیش بینی شده آب و هوایی در آینده احتمالا بر ذخیره آب در این منطقه تاثیر می‌گذارد.

در میان نتایج به‌دست آمده مشخص شد که تغییرات آب و هوایی در دهه‌های اخیر منجر به کاهش شدید مقادیر موجودیت ‌آب زمین در مناطق خاصی از فلات تبت و افزایش قابل توجه آن در مناطق دیگر شده است که احتمالا به دلیل اثرات رقابتی عقب‌نشینی یخچال‌های طبیعی، تخریب زمین های یخ زده فصلی و گسترش دریاچه است.

پیش‌بینی‌های این تیم برای مقادیر موجودیت ‌آب زمین در آینده تحت سناریوی انتشار متعادل کربن نشان می‌دهد که کل فلات تبت ممکن است تا اواسط قرن بیست و یکم (۲۰۶۰-۲۰۳۱) حدود ۲۳۰ گیگاتن زیان خالص را تجربه کند. به‌طور خاص، پیش‌بینی از دست رفتن میزان بیشتری آب برای حوضه آمودریا که آب آسیای مرکزی و افغانستان را تامین می‌کند و حوضه سند که آب مورد نیاز شمال هند، کشمیر و پاکستان را تامین می‌کند به ترتیب حاکی از کاهش ۱۱۹ درصدی و ۷۹ درصدی ظرفیت تامین آب است.

به گزارش مجله waterworld، «مان» خاطرنشان کرد که جایگزینی منابع بیشتری برای تامین آب ممکن است برای رفع کمبود این ماده حیاتی در آینده ضروری باشد.